Τα σχέδια του Γ.Παπακωνσταντίνου για τις συγχωνεύσεις τραπεζών

Έντονη κινητικότητα παρατηρείται στο υπουργείο Οικονομικών όσον αφορά στο μέλλον της συμμετοχής του Δημοσίου στον τραπεζικό κλάδο, αφού στόχος είναι αφενός η πώληση σημαντικών μεριδίων στις τράπεζες κρατικού ενδιαφέροντος αφετέρου η δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου που θα διευκολύνει ή ακόμα και θα επιταχύνει συγχωνεύσεις και συνεργασίες. Όλα τα παραπάνω διεξάγονται στη σκιά που αναμένεται να ρίξουν τα αποτελέσματα των τελευταίων stress tests, κάτι για το οποίο "καίγεται" και η Τράπεζα της Ελλάδας όπως θα αναφέρεται χαρακτηριστικά στην Έκθεση για τη Σταθερότητα του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί την επόμενη εβδομάδα.Ας δούμε, λοιπόν, πώς ξεδιπλώνεται η στρατηγική του οικονομικού επιτελείου 15 περίπου ημέρες μετά τη δημοσιοποίηση του Μεσοπρόθεσμου σχεδίου και λίγο πριν την άφιξη των υψηλόβαθμων στελεχών. Με δεδομένη τη πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών να αξιοποιήσει το 2012 το εμπορικό κομμάτι του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, το οποίο διαχωρίζεται με βάση σχετικό νομοσχέδιο που βρίσκεται ήδη στη Βουλή, αποφασίστηκε να θωρακιστεί το συγκεκριμένο κομμάτι με ειδική διάταξη νόμου. Έτσι με τροπολογία που έφερε χθες το απόγευμα ο Γ. Παπακωνσταντίνου, προβλέπεται ότι "ο κλάδος εμπορικών δραστηριοτήτων του ΤΠΔ οφείλει να τηρεί τα ελάχιστα όρια των υποχρεωτικών δεικτών ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας όπως αυτά εκάστοτε ορίζονται από την ισχύουσα νομοθεσία", συμπληρώνοντας ότι μέχρι την απόσχιση του κλάδου και το ανώτερο μέχρι δύο χρόνια από τη ψήφιση του νόμου, για να καλυφθούν τυχόν αποκλίσεις το ΤΠΔ θα μπορεί να κάνει χρήση πόρων από παρακαταθήκες. Ως δεύτερη ασφαλιστική δικλείδα για το ΤΠΔ, προβλέπεται ότι- εκτός του κλάδου εμπορικών δραστηριοτήτων που ούτως ή άλλως αποσχίζεται- θα μπορεί πλέον να χορηγεί δάνεια μόνο σε ΟΤΑ και ΝΠΔΔ αλλά μόνο για την εξυγίανση τους ή την εκτέλεση έργων υποδομής.
Η δεύτερη παρέμβαση του υπουργείου Οικονομικών στο πεδίο των τραπεζών αφορά στο ρόλο των Επιτρόπων του Δημοσίου στα τραπεζικά ιδρύματα, όπου το Δημόσιο εξακολουθεί να έχει συμμετοχή με προνομιούχες μετοχές. Με την ίδια τροπολογία στο ίδιο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι "ο εκπρόσωπος αυτός έχει το δικαίωμα αρνησικυρίας στη λήψη αποφάσεων με στρατηγικό χαρακτήρα ή αποφάσεων με τις οποίες μεταβάλλεται ουσιωδώς η νομική ή χρηματοοικονομική κατάσταση της Τράπεζας και για την έγκριση των οποίων απαιτείται απόφαση της συνέλευσης των μετόχων" όπως επίσης "εφόσον κρίνει ότι η απόφαση αυτή δύναται να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντα των καταθετών ή να επηρεάσει ουσιωδώς τη φερεγγυότητα και την εύρυθμη λειτουργία της Τράπεζας". Όπως λένε έμπειρα στελέχη του χώρου, η παρέμβαση αυτή αποφασίστηκε λίγο μετά το νέο ναυάγιο της συγχώνευσης Εθνικής- ALPHA, αφού όπως είχε διαφανεί κι από την ανακοίνωση που είχε εκδώσει το υπουργείο Οικονομικών, μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε ως καταλύτης για ανάλογες κινήσεις στις υπόλοιπες τράπεζες, κινητικότητα που αφενός θα θωράκιζε υπό προϋποθέσεις το εγχώριο τραπεζικό σύστημα αφετέρου θα βελτίωνε το πλαίσιο εντός το οποίου το Δημόσιο θα επιχειρήσει να πουλήσει μερίδια συμμετοχής του σε τράπεζες όπως το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η Αγροτική Τράπεζα και βέβαια το εμπορικό κομμάτι του ΤΠΔ. Επιχειρώντας να διαβάσει κανείς πίσω από τις γραμμές της σχετικής τροπολογίας, αντιλαμβάνεται ότι το Δημόσιο θέλει να έχει αποφασιστικό ρόλο στις εξελίξεις, τουλάχιστον όπου εξακολουθεί να έχει προνομιούχες μετοχές, επιχειρώντας να αποφύγει ανάλογες αρνητικές εξελίξεις όπως αυτές του νέου αποτυχημένου φλερτ Εθνικής- ALPHA.
Όσον αφορά στην Αγροτική Τράπεζα, ο βασικός στόχος του υπουργείου Οικονομικών παραμένει- και δεν θα μπορούσε αλλιώς- να τη θέσει σε τροχιά εξυγίανσης, με πρώτο βήμα την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά περίπου 1,3 δισ ευρώ. Το δεύτερο βήμα είναι η απαλλαγή της ΑΤΕ από τις εταιρίες που δεν έχουν χρηματοπιστωτικό χαρακτήρα και οι οποίες λειτουργούσαν εν πολλοίς ως βαρίδια, ενώ το τρίτο βήμα που είναι και το πιο δύσκολο δεν είναι άλλο από το να καταφέρει να πουλήσει μερίδιο της Τράπεζας- το Δημόσιο κατέχει σήμερα το 77,31%- διατηρώντας το πλειοψηφικό πακέτο. Ως κίνητρο για τους υποψήφιους επενδυτές θα χρησιμοποιηθεί η σημαντική ακίνητη περιουσία της ΑΤΕ.